საპრეზიდენტო არჩევნების გზამკვლევი

28 ოქტომბერს საქართველოს მოქალაქეები მეხუთე პრეზიდენტს ექვსწლიანი ვადით აირჩევენ. ახალი პრეზიდენტი მოქმედ პრეზიდენტს, გიორგი მარგველაშვილს შეცვლის, რომელსაც ეს თანამდებობა 2013 წლის ოქტომბრიდან უკავია.

არჩევნების დღის მოახლოებასთან ერთად, Civil.ge განაგრძობს მკითხველის ინფორმირებას საპრეზიდენტო არჩევნებზე. ამჯერად, გთავაზობთ არჩევნების გზამკვლევს არჩევნებთან დაკავშირებული ინფორმაციის შესახებ, მათ შორის პროცედურებზე, ადმინისტრირებაზე, კანდიდატებსა და პრეზიდენტის უფლებამოსილებაზე.

ძირითადი საარჩევნო წესები და პროცედურები

28 ოქტომბერს, დილის 8 საათზე, ქვეყნის მასშტაბით დაახლოებით 3600 საარჩევნო უბანი გაიხსნება და ზუსტად საღამოს 8 საათზე დაიხურება. ხმის მიცემის პროცესის დასრულებისთანავე, ხმების დათვლა დაიწყება.

კანდიდატი პირველივე ტურში გამარჯვებულად გამოცხადდება, თუ ის არჩევნებში მონაწილეთა ხმების ნახევარზე მეტს მიიღებს. ცესკოს შემაჯამებელი ოქმის გამოსაცემად, მაქსიმუმ 20 დღიანი ვადა აქვს.

თუ პირველ ტურში ხმათა ნახევარზე მეტს ვერცერთი კანდიდატი დააგროვებს, მეორე ტური დაინიშნება, რომელიც არჩევნების პირველი ტურის შედეგების გამოცხადებიდან მაქსიმუმ ორ კვირაში უნდა გაიმართოს. მეორე ტურში მონაწილეობის უფლება იმ ორ კანდიდატს აქვს, რომლებმაც პირველ ტურში საუკეთესო შედეგი აჩვენეს.

საარჩევნო ადმინისტრაცია

28 ოქტომბრის საპრეზიდენტო არჩევნების ჩატარებას სამდონიანი საარჩევნო ადმინისტრაცია უზრუნველყოფს – დაახლოებით 3 600 საუბნო კომისია, 73 საოლქო კომისია და ცენტრალური საარჩევნო კომისია.

თითოეული დონის კომისია 12 წევრისგან შედგება. ექვს წევრს პოლიტიკური პარტიები ნიშნავენ, მათგან სამი ქართული ოცნებიდანაა, ხოლო თითო-თითო წევრი ნაციონალურ მოძრაობას, ევროპულ საქართველოს და პატრიოტთა ალიანსს ჰყავს.

კომისიის დანარჩენი წევრები სერტიფიცირებული საარჩევნო ადმინისტრატორები არიან, რომლებიც პარლამენტმა ან მაღალი დონის კომისიებმა დანიშნეს. ცესკოს თავმჯდომარის შერჩევა და დანიშვნა ცალკე პროცედურაა. მოქმედი თავმჯდომარე, თამარ ჟვანია ამ პოსტზე 2013 წლიდან მუშაობს.

ამომრჩევლები

ცენტრალური საარჩევნო კომისიის ინფორმაციით, 28 ოქტომბრის არჩევნებისთვის ამომრჩეველთა საერთო რაოდენობა 3 518 890-ს შეადგენს.

ყველაზე დიდი ოლქი ქუთაისია, სადაც 156 051 ამომრჩეველია დარეგისტრირებული. შემდეგ მოდის სამგორის ოლქი 145 021 და გლდანის ოლქი 144 644 ამომრჩევლით. ამომრჩეველთა რაოდენობა რეგიონებისა და ოლქების მიხედვით მოცემულია ამ ბმულზე.

14 808 ამომრჩეველი საზღვარგარეთაა დარეგისტრირებული. მათთვის საპრეზიდენტო არჩევნებზე 44 ქვეყანაში 59 საარჩევნო უბანი გაიხსნება. კიდევ ორ უბანს ავღანეთში ქართველი სამხედროებისთვის გახსნიან.

ახალი საპრეზიდენტო უფლებამოსილებები

ეს ბოლო არჩევნებია, როდესაც პრეზიდენტი პირდაპირი წესით აირჩევა. ამის შემდეგ, ქვეყანა ნახევრად საპრეზიდენტოდან საპარლამენტო რესპუბლიკა გახდება.

ახალი კონსტიტუციის თანახმად, რომელიც ძალაში ახალი პრეზიდენტის ფიცის დადებიდან შევა, სახელმწიფო მეთაურს ხუთი წლის ვადით 300-წევრიანი საარჩევნო კოლეგია აირჩევს.

ახალი კონსტიტუცია პრეზიდენტის უფლებამოსილებებს კიდევ უფრო შეამცირებს. ეს პროცესი 2010 წლის საკონსტიტუციო ცვლილებებით დაიწყო და 2017 წლის საკონსტიტუციო ცვლილებებით დასრულდა. ახალი კონსტიტუციის მიხედვით:

• პრეზიდენტი კვლავ რჩება სახელმწიფოს მეთაურად, მთავარსარდლად და წარმომადგენლად საგარეო ურთიერთობებში. თუმცა, მას აღარ ევალება, რომ „კონსტიტუციით მისთვის მინიჭებული უფლებამოსილებების ფარგლებში უზრუნველყოს სახელმწიფო ორგანოთა ფუნქციონირება“;
• პრეზიდენტი კარგავს უფლებას, რომ „მთავრობის სხდომაზე საკითხის განხილვა მოითხოვოს და მონაწილეობა მიიღოს ამ განხილვაში“;
• ეროვნული უშიშროების საბჭო, რომელიც „სამხედრო აღმშენებლობისა და ქვეყნის თავდაცვის ორგანიზაციისათვის“ იქმნება და რომელსაც, წინა კონსტიტუციით, საქართველოს პრეზიდენტი ხელმძღვანელობდა, აღარ იარსებებს.

საპრეზიდენტო კანდიდატები

28 ოქტომბრის საპრეზიდენტო არჩევნებში 25 კანდიდატი მონაწილეობს. 1991 წელს ჩატარებული პირველი საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ, წელს ყველაზე მეტი კანდიდატი დარეგისტრირდა.

19 კანდიდატი პოლიტიკურმა პარტიებმა წარადგინეს, დანარჩენი ექვსი კი, საინიციატივო ჯგუფებმა. ქვემოთ მოცემულია კანდიდატების სია, მათი წარმდგენი საარჩევნო სუბიექტები და საარჩევნო ნომრები ბიულეტენზე:

• მიხეილ ანთაძე – მოძრაობა სახელმწიფო ხალხისთვის – N 1;
• დავით ბაქრაძე – ევროპული საქართველო – N 2;
• ვახტანგ გაბუნია – ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობა – N 4;
• გრიგოლ ვაშაძე – ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა – N 5;
• შალვა ნათელაშვილი – ლეიბორისტული პარტია – N 10;
• ზვიად მეხატიშვილი – საქართველოს ქრისტიან-კონსერვატიული პარტია – N 13;
• გიორგი ლილუაშვილი – საქართველო – N 17;
• აკაკი ასათიანი – ქართველ ტრადიციონალისტთა კავშირი – N 18;
• კახა კუკავა – თავისუფალი საქართველო – N 21;
• ოთარ მეუნარგია – მრეწველობა გადაარჩენს საქართველოს – N 22;
• ირაკლი გორგაძე – მოძრაობა თავისუფალი საქართველოსთვის – N 23;
• დავით უსუფაშვილი – თავისუფალი დემოკრატები – N 25;
• ზვიადი ბაღდავაძე – სამოქალაქო პლატფორმა – ახალი საქართველო – N 27;
• მიხეილ სალუაშვილი – სამართლიანობის აღდგენის კავშირი ხმა ერისა: უფალია ჩვენი სიმართლე – N 28;
• ზვიად იაშვილი – ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია (ედპ) – N 30;
• თამარი ცხორაგაული – თავისუფლება – ზვიად გამსახურდიას გზა – N 31;
• გელა ხუციშვილი – საქართველოს ძალოვან ვეტერანთა და პატრიოტთა პოლიტიკური მოძრაობა – N 25;
• ზურაბ ჯაფარიძე – გირჩი – N 36;
• ლევან ჩხეიძე – ახალი ქრისტიან-დემოკრატები – N 40;
• სალომე ზურაბიშვილი – დამოუკიდებელი – N 48;
• ბესარიონ თედიაშვილი – დამოუკიდებელი – N 49;
• გიორგი ანდრიაძე – დამოუკიდებელი – N 51;
• კახაბერ ჭიჭინაძე – დამოუკიდებელი – N 58;
• ვლადიმერ ნონიკაშვილი – დამოუკიდებელი – N 62;
• თეიმურაზ შაშიაშვილი – დამოუკიდებელი – N 65.

ძირითადი კონკურენტები

This post is also available in: English (ინგლისური) Русский (რუსული)